Мазмұны:
Сізде кредит бар және оны шұғыл түрде жабу керек
Алаяқтықтың жаңа схемасынан қалай қорғануға болады?
Бірыңғай банктік шотты сақтандыру
Телефон алаяқтарында адамдарды алдаудың сансыз схемалары бар. Мысалы, банктің қауіпсіздік қызметінен қоңырау шалу. Бірақ адамдар біртіндеп сауатты бола бастады және енді сенбейді, сондықтан қастық ойлаушылар өздерінің аңыздарын жетілдіріп келеді. Соңғы жаңалықтардың бірі – кредит және кредиттік тарих туралы айту арқылы адамдарға айла-шарғы жасау.
Сізде кредит бар және оны шұғыл түрде жабу керек
Бірнеше жыл бұрын қоңырау шалушы өзін банк қызметкері деп таныстырған, сұхбаттасушының атын, әкесінің атын және басқа да мәліметтерді атаған және осы адамның атына несие алынғанын айтқан схема болды. Егер сұхбаттасушы оны теріске шығарып, қоңырау шалушыны басқаша сендіре бастаса, онда алаяқ кредитті жедел жабуды ұсынатын. Бірақ мұны істеу үшін ағымдағы шоттың деректерін, төлқұжат деректерін, карта нөмірін хабарлау керек.
Содан кейін олар жәбірленушіге шынайы кредит рәсімдеді немесе жай ғана шотын нөлге теңестірді. Барлық жеке деректерге қол жеткізілген кезде, бұл қиын емес.
Бірақ мұндай схема нашар жұмыс істей бастады – адамдар оны зерттеп үлгерді, тіпті банктің қауіпсіздік қызметінің өкіліне жеке мәліметтерін берудің қажеті жоқ екенін түсінді. Қаскүнемдер халықтың қаржылық сауаттылығын арттыруға жауап ретінде жаңа, күрделі схеманы ойлап тапты. Алаяқтың міндеті – жәбірленушіні несие алуға мәжбүрлеу және ақшаны арнайы шотқа аудару.
Схема бірнеше кезеңнен тұрады:
- Бірінші кредиттік бюроның өкілі адамға қоңырау шалып, дәл осы уақытта алаяқтар оның атына несие рәсімдеп жатқанын хабарлайды. Қоңырау шалушы сұхбаттасушы қандай банктердің клиенті екенін сұрайды, сондай-ақ адамның құжаттарды жоғалтқанын, оларды қараусыз қалдырғанын, құжаттардың көшірмелерін немесе төлқұжат деректерін кімге бергенін нақтылайды.
- Әрі қарай, қоңырау шалушы сөйлесуді тоқтатады. Адамнан ешқандай әрекет талап етілмейді, ешқандай нұсқалар ұсынылмайды. Жәбірленуші үрейленіп және абыржып қалады, ал қаскүнем адамға қандай банктерде қызмет көрсетілетіні туралы ақпарат алады.
- Содан кейін жәбірленушіге ол адамға қызмет көрсететін банктердің бірінің қауіпсіздік қызметінен екінші қоңырау келіп түседі, өйткені алаяқтар бұл ақпаратты дәл біледі. Қоңырау шалушыны өзін банктің қауіпсіздік қызметі, құқық қорғау органдарының қызметкері немесе Ұлттық банктің қызметкері ретінде таныстырады. Ол кредит алу әрекеті тіркелгенін растайды. Алдаудың екінші кезеңінде алаяқтар көмек ұсынады: қастық ойлаушы (олар ойлап тапқан) рәсімдеген сомаға сәйкес кредитті мүмкіндігінше тез рәсімдеу керек екендігін айтады. Сонымен қатар бұл туралы ешкімге айтпау қажет, өйткені банк қызметкерлері арасындағы алаяқты анықтау үшін арнайы операция жүргізіліп жатқанын алға тартады.
Қоңырау шалушылар кредитті тезірек рәсімдеу қылмыскерді ұстап алуға көмектеседі, ал кредит тарихы таза болады деп сендіреді.
Егер жәбірленуші келіссе, оған банкомат немесе терминал арқылы арнайы шотқа ақша аудару ұсынылады. Шын мәнінде, келесі жағдайлар орын алады: адам өзі үшін кредит рәсімдейді және қолма-қол ақшаны белгілі бір шотқа аударады. Полицияға тіпті қылмыс құрамын табу қиын болады, өйткені бәрі жәбірленушінің өз қолымен жасалады.
Алаяқтықтың жаңа схемасынан қалай қорғануға болады?
Қорғану өте қарапайым. егер бірнеше ережелер есте сақталса:
- Егер қоңырау шалушы өзін Бірінші кредиттік бюроның немесе Ұлттық банктің қызметкері ретінде таныстырса, онда бірден телефонды тастау керек. Бұл ұйымдар ешқашан жеке қоңырау шалмайды.
- Кредиттік бюроның қызметкерлері ешқашан жеке әңгімеде кредит тарихтың жай-күйі туралы хабарламайды. Бұл тек арнайы сұрау арқылы жасалады.
- Егер қоңырау шалушы өзін Сізге қызмет көрсететін банктің қауіпсіздік қызметкері ретінде таныстырса, онда телефонды тастаңыз және қажет болған жағдайда жедел желі телефонына қоңырау шалыңыз. Сонымен қатар, кіріс нөмірін әрдайым іздеу жүйесі арқылы "кім қоңырау шалды" сөздерін қосу арқылы тексеруге болады.
- Егер құқық қорғау органдарының өкілі кредит рәсімделгені туралы ақпаратпен қоңырау шалса, тіпті ойланбауға және бірден телефонды тастай салуға болады. Нақты қызметкерлер ешқашан телефон арқылы жеке ақпаратты хабарламайды, ал шоттармен күмәнді қаржылық операцияларды бірінші кезекте банк бұғаттайды.
Бірыңғай банктік шотты сақтандыру
Танымалдылыққа ие болған тағы бір схема – бірыңғай банкаралық шотты сақтандыру. Жәбірленушіге құқық қорғау органдарынан немесе Ұлттық Банктен қоңырау шалып, сұхбаттасушының жеке деректері әшкереленген дейді. Тіпті есептен шығару банктік шот бойынша емес, арнайы бірыңғай шот бойынша жүргізілді делінеді. Қаражатты қорғау үшін оны сақтандыру ұсынылады.
Естеріңізге сала кетейік, ешқандай бірыңғай банкаралық шоттар жоқ. Нақты банкте ағымдағы шот болады. Оның үстіне жеке тұлғалардың Ұлттық банкте шоттары болуы мүмкін емес.
Сондай-ақ, Ұлттық банк Қазақстандағы мынадай алаяқтық туралы ескертеді: қастық ойлаушылар әлеуметтік инженерия көмегімен әңгімелесушілерден смартфонға қосымшаны орнатуды сұрайды, ол мобильді банкке қол жеткізу үшін қажет екенін айтады. Шындығында, бағдарламалық жасақтаманың көмегімен шабуылдаушы телефонға қашықтан қол жеткізе алады. Оның көмегімен ол нақты банктік қосымшаны, соның ішінде ақша аударуды басқара алады.
Дереккөздері:
https://zen.yandex.ru/media/nbki/novye-shemy-telefonnyh-moshennikov-zvonki-iz-biuro-kreditnyh-istorii-62ecd997554c7d47b221c992
https://iz.ru/1377087/inna-grigoreva/na-strakhovanie-i-risk-moshenniki-stali-predlagat-zashchitit-scheta-v-tcb
https://nationalbank.kz/ru/news/smi-o-nas/13412
https://nationalbank.kz/ru/news/novosti/13982
https://24.kz/ru/news/delovye-novosti/item/548081-kak-obezopasit-sebya-ot-makhinatsij-s-bankovskimi-zajmami
